مرتضی مکی کارشناس بین‌الملل در گفتگو با وفاق ملی، درباره مذاکرات صورت‌گرفته بین ایران و آمریکا در عمان گفت: اولین دور مذاکرات ایران و آمریکا متفاوت از مذاکرات ادوار گذشته این دو کشور بوده است. مذاکرات گذشته البته با شروع محرمانه و رسمی بود و در سطح پایین و در حد مدیرکل یا معاون وزارت خارجه برگزار می‌شد و با این هدف بود که دیدگاه‌های دو طرف را نزدیک کرده تا طرفین بتوانند مذاکرات علنی و جامع‌تری را شروع کنند؛ ولی این اولین دوره مذاکرات ایران و آمریکا در دوره ترامپ و در سطح بالایی برگزار شد و آن هم نه غیرعلنی، هر چند از طرف‌های مذاکرات چیزی به بیرون درز نکرده؛ ولی از اظهارنظرهایی که در خصوص مذاکرات آقای عراقچی و ویتکاف بیرون‌آمده نشان می‌دهد دو طرف اراده رسیدن به یک توافق را دارند.
وی ادامه داد: نکته مثبت دیگر که از مذاکره روز شنبه آقای عراقچی و ویتکاف قابل‌توجه است اینکه ما روایت‌های متفاوتی از این مذاکرات نداریم. خبرگزاری رویترز گمانه‌زنی‌هایی کرد که آمریکایی‌ها بحث توان موشکی یا نفوذ منطقه ایران را در مذاکرات مطرح کردند؛ اما آقای عراقچی این موضوع را رد کرد و سخنانی که ویتکاف و ترامپ اعلام کردند نشان داد چنین موضوعاتی حداقل از سوی آمریکایی‌ها طرح نشده که شروع مذاکرات با چالش‌های جدی مواجه شود. اینها نشانه‌های مثبتی است که می‌توان امیدوار بود مذاکراتی که از شنبه آینده ادامه پیدا کند نتایج بهتری حاصل می‌شود، هرچند بزرگ‌ترین مخالفان این مذاکرات یعنی صهیونیست‌ها از کارشکنی و هرگونه تحرکی که به روند مذاکرات آسیب بزند، دست نخواهند کشید.
این کارشناس اضافه کرد: در داخل برخی از جریان‌ها همچنان با بدبینی و با نگاه برهم‌زدن بازی تلاش می‌کنند که مذاکره را بی‌نتیجه و بی‌فایده توصیف کنند؛ ولی آقای عراقچی نماینده نظام است و این تصمیم حاکمیت برای مذاکره با آمریکاست. در چنین شرایطی که ایران در داخل با بحران‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و هم در عرصه بین‌المللی تنگناها و فشارهای عمیقی مواجه است که اگر در این مرحله نتوانیم با گفتگو، مسائل منطقه‌ای و داخلی را مدیریت کنیم آینده غیرقابل‌پیش‌بینی برای جمهوری اسلامی خواهد بود.
مکی با اشاره به صحبت وزیر امور خارجه مبنی بر اینکه توپ در زمین آمریکاست، آیا ایران می‌تواند از این توپ امتیازاتی هم بگیرد پاسخ داد: اینکه توپ در زمین کیست قبل از مذاکرات مطرح بود و دو طرف به‌نوعی تلاش می‌کردند تحرکات و تهدیدهایی که مطرح می‌کردند تصمیم‌گیری نهایی را به دوش طرف مقابل بگذارند؛ اما الان بحث که توپ در زمین کیست تمام شده و وارد مذاکره احتمالاً مستقیم و رودررو با آمریکایی‌ها شدیم و هر دو طرف باید به نتیجه برد، برد و رضایت‌بخش برسند.
او در ادامه اضافه کرد: مذاکرات نمی‌تواند یک‌طرفه باشد و فقط یکی برنده باشد. قطعاً نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت و پایدار نخواهد بود و اینکه طرفین امکان حصول توافقی که یک طرف برنده و یک طرف بازنده باشد را فراهم نخواهند کرد. از مرحله توپ در زمین کیست رد شده‌ایم و اکنون باید به سناریوهای مختلفی که می‌تواند مورد توافق طرفین قرار بگیرد تا هم ایران از تحریم‌هایی که کمر اقتصاد را شکسته خارج شود و هم نگرانی‌های آمریکایی‌ها نسبت به برنامه هسته‌ای که ایران دارند رفع شود، تمرکز کرد. اگر به نتیجه برسد پرونده امنیتی‌سازی ایران در سطح منطقه توسط اسرائیلی‌ها و جریان‌های تندرو در داخل آمریکا بسته خواهد شد. این دستاورد کمی نیست، فرصت کوتاهی تا مهر 1404 داریم. در این فرصت کوتاه باید تلاش کنیم و به تیم مذاکره کننده امید بدهیم و فضای امید را در جامعه ایجاد کنیم چرا که هیچ راه به جز دیپلماسی به ایران کمک نمی‌کند که بتواند از این شرایط بحرانی هم در داخل هم منطقه خارج شود.
